Termin „eucharystia” (gr. eucharisteo – dziękczynienie) odnosi się do trzeciego sakramentu inicjacji chrześcijańskiej – Najświęt­szego Sakramentu. Ustanowiony przez Jezusa Chrystusa w cza­sie Ostatniej Wieczerzy (zob. Mt 26,26-29; Mk 14,22-24; Łk 22,19-20; 1 Kor 11,23-25) stanowi obrzęd ofiary sakramentalnej uobecniają­cej w sposób bezkrwawy krwawą ofiarę Jezusa Chrystusa dokonaną na Kalwarii. Chrystus obecny w Eucharystii pod postaciami chle­ba i wina sprawia, że ofiara staje się ucztą. Dzięki niej chrześcijanin może spożywać Ciało i Krew Chrystusa, będące pokarmem jego ży­cia duchowego i religijnego. Pokarm eucharystyczny przyjmowany w czasie sprawowania Najświętszej Ofiary jest znakiem zjednocze­nia – komunii – człowieka z Jezusem ofiarującym się Ojcu, a także wezwaniem, aby siebie składać w ofierze Bogu na mocy kapłań­stwa wspólnego wszystkich ochrzczonych. Eucharystia jako ofia­ra i uczta jest też symbolem poświęcenia samego siebie braciom, zwłaszcza najbardziej potrzebującym miłości miłosiernej, w wy­miarze duchowym i społecznym. Eucharystia zaś jako misterium zbawcze Boga dokonane w Osobie Wcielonego Słowa jest szczytem wiary oraz źródłem życia sakramentalnego Kościoła.

Jedną z istotnych form kultu Eucharystii jest adoracja Jezusa Chrystusa obecnego w sposób realny, rzeczywisty i prawdziwy pod postaciami sakramentalnymi chleba i wina. W postaciach euchary­stycznych Zbawiciel przedłużył swoją obecność wśród odkupione­go stworzenia; zapewnił też, że pozostanie z nim, aż do skończenia świata, realizując zbawcze dzieło. Adoracja eucharystyczna stanowi szczególną formę uwielbienia Boga i dziękczynienia za ofiarę krzy­ża, w której Wcielone Słowo jest jednocześnie Kapłanem i Ofiarą Nowego Przymierza (por. 1 Kor 11,25; Łk 22,20). Będąc kontynuacją bezkrwawej Ofiary eucharystycznej, jest ona także modlitwą kon­templacyjną w zjednoczeniu z modlitwą Chrystusa oraz Jego eu­charystycznym Sercem.

Misterium Eucharystii stanowi fundament życia duchowego za­równo wiernych świeckich, jak i osób konsekrowanych przez Boga w profesji rad ewangelicznych oraz w sakramencie święceń ka­płańskich. Ponadto zajmuje wyjątkowe miejsce w duchowości in­stytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego praktykujących nabożeństwo i kult Najświętszego Serca Pana Jezu­sa. W odniesieniu do misji i apostolatu sercanów jest źródłem oraz istotą ich powołania[1].

Obecny rok formacji stałej w Polskiej Prowincji Księży Sercanów przebiega pod hasłem: „Misterium Eucharystii źródłem mi­sji i apostolatu sercanina”. Tak sformułowany temat czerpie istotne treści z trzeciej części tryptyku o. Leona Jana Dehona pt. Koronki do Najświętszego Serca Jezusowego, poświęconej zagadnieniu Eu­charystii w duchowości sercanów w kontekście chryzmatu miłości i wynagrodzenia Bogu przez Serce Jezusa grzechów osobistych i ca­łego świata. Warto przypomnieć, iż w roku 2020 przedmiotem na­szej refleksji formacyjnej była pierwsza część tryptyku dotycząca misterium Wcielenia jako epifanii miłości Boga objawionej w Ser­cu Jezusa; w 2021 roku druga część tryptyku ogniskowała uwagę na misterium Męki Zbawiciela, będącego arcydziełem miłości Boga objawionej w Sercu Jezusa. W roku 2022 przedmiotem formacji stałej będzie trzecia część tego dzieła pt. Eucharystia.

W Dyrektorium duchowym o. L.J. Dehona czytamy, że sakra­ment Eucharystii jako celebracja Mszy Świętej i adoracja Najświęt­szego Sakramentu jest fundamentem życia duchowego sercanina, będąc najwznioślejszym darem Serca Jezusa i Jego miłości. Z tego względu Msza Święta winna stanowić każdego dnia główny akt re­ligijny kapłana, łączący ofiarę jego serca z ofiarą Serca Bożego, skła­daną Bogu przez Niepokalane Serce Maryi, pośrednictwo aniołów i świętych. Biorąc pod uwagę powszechny wymiar Mszy Świętej, kapłan obejmuje w niej wraz ze swoimi intencjami potrzeby całego świata, wiernych żywych i zmarłych. Dlatego jej celebrację należy starannie przygotować, a następnie godnie sprawować, poświęcając jej przynajmniej pół godziny. Po zakończeniu Mszy Świętej należy odprawić, trwające minimum kwadrans, dziękczynienie, aby głębo­ko wnikać w ducha modlitwy i wynagrodzenia, który jest właściwy sercańskiemu powołaniu[2].

Ojciec Założyciel poleca, aby każdy sercanin odprawił codzien­nie pół godziny adoracji eucharystycznej ku czci Serca Jezusowe­go obecnego w Najświętszym Sakramencie, wyłączając z tego czasu błogosławieństwo oraz inne ćwiczenia duchowne. Chrystus obecny w Eucharystii pod postacią chleba jest Barankiem złożonym w ca­łopalnej ofierze, aby odbierać akty miłości i wynagrodzenia, stano­wiące istotę życia sercanina. Pewną formą adoracji eucharystycznej są też częste nawiedzenia Najświętszego Sakramentu w ciągu dnia. Chwalebnym zwyczajem w życiu sercańskim jest pobożne nawie­dzenie kaplicy przed wyjściem z domu i po powrocie do niego, a także odmawianie liturgii godzin oraz innych modlitw przed eu­charystycznym Sercem. Adorację należy traktować jako oficjalne, zaszczytne i odpowiedzialne posłannictwo, które wymaga gorliwo­ści, czystości i wierności[3].

Świadomość daru Eucharystii traktowanej osobowo, a nie przed­miotowo każe stawiać pytanie: Kim jest Eucharystia? Odpowiedzi na to pytanie udziela o. Dehon w trzeciej części Koronek, będą­cej uwieńczeniem jego refleksji nad odkupieńczo-zbawczą misją Chrystusa zaprezentowaną w misterium Wcielenia (część pierw­sza) i Męki (część druga) Jezusa. Temat tegorocznej formacji sta­łej – Misterium Eucharystii źródłem misji i apostolatu sercanina ma na celu uświadomienie konieczności pogłębienia stylu życia eucha­rystycznego w misji i apostolacie sercanina. Nierzadko rozumienie Eucharystii jest obciążone subiektywnym podejściem do tej rzeczy­wistości oraz teoretycznymi dywagacjami, które nie uwzględniają egzegezy biblijnej, patrystycznej i dogmatycznej, a także teologii li­turgii. Tymczasem kapłan, ewangelizując i duszpasterzując, prowa­dzi wiernych do spotkania z sacrum obecnym w eucharystycznym Sercu Jezusa.

Obchody jubileuszu 75. rocznicy erygowania Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Sercanów w Polsce są czasem szczególnego dziękczynienia Bożemu Sercu za powierzoną nam misję w Koście­le polskim i powszechnym. Szybki rozwój prowincji od momentu jej erygowania ograniczała sytuacja społeczno-polityczna Polski po drugiej wojnie światowej, a także problemy ekonomiczne zuboża­łego społeczeństwa. Mimo to powstawały nowe placówki duszpa­sterskie szerzące nabożeństwo do Najświętszego Serca Jezusowego w każdej formie prowadzonego apostolatu. Lata osiemdziesiąte XX wieku i napływ licznych powołań zakonnych otworzyły przed prowincją nowe perspektywy działalności apostolskiej również na misjach ad gentes. Obecny brak powołań weryfikuje możliwość podejmowania nowych zaangażowań i rozwój już istniejących. Prosząc Boże Serce o Jego błogosławieństwo na kolejne lata dzia­łalności ewangelizacyjnej w duchu ofiary, miłości i wynagrodzenia, wpatrujmy się w to eucharystyczne Serce, będące źródłem misji oraz apostolatu dla każdego sercanina.

 

[1] „Całe nasze życie chrześcijańskie i zakonne znajduje swoje źródło w Eu­charystii (por. Konstytucja dogmatyczna o Kościele, 11). Sprawowanie pamiąt­ki śmierci i zmartwychwstania Chrystusa jest uprzywilejowanym momentem naszej wiary i powołania księży Najświętszego Serca Jezusowego”, Reguła Ży­cia Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego, Rzym 2009, s. 71.

[2] O. Leon Jan Dehon, Dyrektorium duchowe Księży Najświętszego Serca Je­zusowego, Warszawa 1997, s. 210-214, 308.

[3] Tamże, s. 214-217, 308-309.